Yaşamak tam bir mucize iken yaşamın sonunda hepimiz ölümün soğuk yüzü ile karşı karşıya kalırız. Ölüm yaşamın bir parçası olsa da sevdiğimiz birini kaybettiğimizde hissettiğimiz yoğun keder ve acı hissi bizi derinden sarsar. Bu yoğun kedere yas denir. Yas nedir? Sorusunun cevabı kedere yol açan olaylara göre farklılık göstermekle birlikte en çok merak edilen konulardan birisidir. Biz de bunu göz önünde bulundurarak yas nedir? Yas aşamaları konusunu sizin için araştırdık.
Yas Nedir? Yas Nedenleri Nelerdir?
Yas, tüm insanların yaşadığı ya da yaşayacağı en acı deneyimlerden biri olup bir gün herkes bir anda ve hayatının bir döneminde yas ile karşılaşacağı kesin bir olgudur. Yas, yoğun keder ve derin acı olarak tanımlansa da bu yoğun keder ve acı kayba karşı verilen bir tepkidir. Üstelik yas tanımı genel olarak önemli bir kayıpla birlikte ya da sonrasında gelen derin ve duygusal acıya odaklanarak tarif edilebilir. Ancak yas, daha küçük kayıplardan da kaynaklandığı gibi yas belirtileri karmaşık da olabilir. Yas tutan kişiler genellikle bu deneyimi tek başına yaşar ve dolayısıyla bu evrensel tepkide kendilerini tamamen yalnız hissedebilirler. Yaşamın başladığı andan itibaren yas da hayatımıza eşlik eden bir olgu olup, çok eski çağlardan bu yana acı, ıstırap duygularını ifade eder. Yas, derin acı ve keder ağır bir ıstırap duygusu olarak fiziksel olarak da bedenimizde hissedilebilir. Genellikle birçoğumuz yas ve kederi kalbimizde ağırlık hissi, omuzlarına binen ağır bir yük ve etraflarını saran karanlık bir ıstırap ve derin acı olarak tanımlarız. Bununla birlikte kayba verilen doğal bir tepki olsa da yas, yaşanan kaybın yakınlığı ve o kişiye duyulan derin sevgi ve bağ duygusuna bağlı olarak çok derin bir kedere dönüşebilir. Çok sevdiğiniz ve yakınınız olan birinin kaybının getirdiği acı çok derin olmasının yanında kayıpın ardından yaşam değişiklikleri de gündeme gelir. Yas denildiğinde akla ilk gelen ölüm olsa da yas ve keder duygusuna sadece sevdiğiniz birinin ölümü değil aynı zamanda önemli bir kayıp gibi gelen her durum neden olabilir.
Yas Nedenleri Nelerdir?
Sevdiğiniz ya da değer verdiğiniz size yakın birinin kaybı gibi nedenlerden ötürü yas durumu ortaya çıksa da yas süreci bundan biraz daha karmaşık olabilir. Bizi yas tutmaya sürükleyen nedenler farklılık gösterebilir. Yas nedenleri nelerdir? Hangi olaylar bizi yas tutmaya sürükler? Gibi soruların yanıtlarını arıyorsanız yazımızın bu bölümünde sorularınıza cevap bulabilirsiniz.
Yas Nedenleri
Yas tutmayı ve duyduğunuz kederi tetikleyen yaşadığınız kayıp genellikle sizin kimliğinizi oluşturmanıza yardımcı olan bir durumdur. Örneğin bir evladın kaybı anne- baba kimliğini sarsabilir, bir eşin kaybı da karı- koca kimliğinizi sarsabilir. Bununla beraber içinde bulunulan koşulların değişmesi de kimliğinizi etkileyebilir. Böyle bir durumun sonucunda da yas tutma ve keder duyma duygunuz tetiklenebilir. Örneğin iş kaybı ya da çocuklarınızın büyümesi bile ikili yaşam değişikliğine ve kimliğinizi kaybetmesine yol açabilir. Böyle bir kayıp durumunda kendinizi kaybolmuş, üzgün ya da yalnız belki de gündelik hayat içinde yarım kalmış hissedebilir ve hatta ne yapacağınızı bilmediğinizde dünyanızın alt üst olduğunu hissedebilirsiniz. Ayrıca yas duygusu, değer duygusunu da etkilediğinden duygusal dalgalanmalara da neden olabilir. Yas nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- İş kaybı
- Düşük
- Boşanmak
- Sağlık sorunları
- Çocukların büyüyüp evden taşınması yuvanızın boşaldığı hissi
- Kendiniz ya da bir yakınınız için yaşam stilini değiştiren teşhis
- Sevilen birinin ölümü
- Sevdiğiniz bir evcil hayvanın ölümü
Yas nedenleri arasında doğal afet ve terör saldırıları gibi olaylarda sıralanabilir ancak bu tür nedenler daha karmaşık olabilir. Bununla birlikte bazı nedenlerden ötürü çevrenizde bulunan insanlar kaybın önemini veya sizin yaşamınızdaki etkisini fark etmeyebilir. Buna en güzel örnek sevdiğiniz evci hayvanın ölümü olarak verilebilir. Yas nedeni ne olursa olsun, böyle bir kayıp yaşadıktan sonra farklı bir insana dönüşürsünüz. Bununla birlikte yaşanılan kayıptan önceki yaşam tarzınızı yeniden yakalamaya çalışmanız kendinizi sıkışmış hissetmenize neden olur ve doğal olarak bu durum yaşadığınız kayıptan sonra hayatınızı yeniden şekillendirmenize engel olabilir. Yas nedeni ne olursa olsun yas süreci bittikten sonra yeni bir yaşama merhaba demeyi başarmamız önemlidir.