Ebeveyn olarak çocuğun sorumluluk almaya hazır olup olmadığı konusunda şüpheleriniz varsa ve özellikle çocuklara sorumluluk bilinci nasıl verilir? Hakkında bir fikriniz yoksa yazımızı okumanızı tavsiye ederiz. Çocuklara sorumluluk bilinci aşılamadan önce çocuğun sorumluluğun temellerini kavramaya başlaması önemlidir. Örneğin evde ya da alışverişte size yardım etmeyi seven çocuğunuz karmaşık işleri tek başına yapmaya başlamak için henüz çok küçük olabilir. Bununla birlikte çocuğunuz giderek daha bağımsız olmaya başlamasının yanında tek başına karar almayı da seviyor olabilir. Çocuklara sorumluluk bilincini aşılamak, çocukların kendisine ve etrafındaki dünyanın farkına varmasına ve ebeveynlerinin yanı sıra başkalarına yardım edebileceklerini bilmesini sağlar. Bu da onu daha büyük sorumluluklar için bir ön hazırlık olabilir.
Çocuğunuzdan Bu Yaşta Ne Bekleyebilirsiniz?
İlkokulda olan bir çocuk 6 ila 8 yaş aralığındaki çocuklar çeşitli sorumlulukları yerine getirme konusunda son derece başarılıdır. Ayrıca bazı ev işlerinin ve sokağa çöp atmamak gibi işlerin sağladığı faydalara yönelik bir fikre sahipler. Ancak bu yaşlardaki çocukların sorumluluk almak konusunda çok da fazla bir iç motivasyonları olmadığını da unutmamanız gerekir. Bu nedenle de çocuklar arada sırada sizin ona sorumlulukları hatırlatmanız konusunda yardıma ihtiyaç duyabilir. İşte bu durumda çocuklara birçok görevi yüklememek iyi bir fikir olabilir. Örneğin çocuklardan daha az ev işi yapmasını talep edebilir ve bu işleri yapıp yapmadığından emin olmanız gerekebilir.
Çocuğunuza Sorumluluk Bilincini Öğretmenin İpuçları
Çocuklara Sorumluluk Bilinci Nasıl Verilir? Çocuğunuza ilk yaşlarından itibaren sorumluluk bilincini öğretmeniz çocuğunuzun okul hayatında ve yetişkin hayatında da sorumluluklarının bilincine varmalarını sağlar. Çocuğunuza sorumluluk bilincini öğretmenin ipuçlarını sizler için araştırdık. İşte sizin için listelediğimiz bazı ipuçları:
- İyi Örnek Olun: Çocuğunuza sorumluluk bilincini öğretirken belki de en çok zorlanacağınız konu onlara rol model olarak iyi bir örnek oluşturmaktır. Unutmayın, çocuklar taklit ederek öğrenirler. Örneğin eviniz dağınık, çalışma masanız düzensiz, arabanın anahtarlarını sehpaya olduğu gibi bırakıyorsanız, çocuğunuz da aynı davranışları sergiler. O nedenle evi olduğu gibi bırakıp çıkmak yerine, evi toparlayın, çalışma masanızı düzeltin ve arabanın anahtarlarını ait olduğu yere koyun.
- Yaşına Uygun Görevler Verin: Okula başlamış olan çocuklar, kendine güven ve güvenirlilik gerektiren bazı görevleri halledebilir. Örneğin her sabah yatağını toplayabilir, bulaşık makinesini doldurabilir, okul çantasını hazırlayabilir. Ayrıca bu yaştaki çocuğunuz topluma karşı olan sorumluluklarını da öğrenebilir. Bu nedenle toplu ağaç dikme etkinliği ya da sahil temizleme gününe çocuğunuzu götürebilirsiniz. Mahallesine yaptığı iyileştirmeye sunduğu katkıdan mutlu olacaktır.
- İlk sorumlulukları Öğretin: Çocuğunuz doğduğu andan itibaren dünya ile ilişkisini oyunla kurar. Çocuğunuzun çalışmanın oyundan önce geldiğini bilmesini sağlayın ve bu temel kuralı mutlaka pekiştirin. Örneğin bilgisayarda oyun oynamak isteyen çocuğunuza “bende oynamak istiyorum ama önce ortalığı toplamamız gerekiyor” diyebilirsiniz. Bu konuda samimi ve gerçekçi davranarak eğlenceyi tercih ettiğinizi gösterin. Böylelikle patronluk taslamadığınızı bilir ve sizin sadece ondan sorumlu davranmasını beklediğinizi anlar.
- İşi Oyuna Dönüştürün: Çocuğunuzdan yapmasını istediğiniz işleri bir oyuna dönüştürün. Örneğin arabayı birlikte yıkamayı teklif edin ve hortumla birbirinizi ıslatın . Böylelikle araba yıkamayı sevecektir.
- Azarlamayın: Çocuğunuz ondan beklediğiniz görevleri birçok defa yerine getirmekte başarısız olması doğaldır. Size düşen ise soğukkanlılığınızı korumaktır. Çocuğunuza ceza vermeniz uzun vadede nadiren işe yarar ve çocuğunuza öz disiplin öğretmez. O nedenle ceza yerine şaka yaparak amacınızı aktarmayı deneyin. Konu ile ilgili aptalca davranın ve çocuğunuza doğruyu gösterin. Unutmayın çocuklar ebeveynlerinin aptalca davranmasına bayılır.
- Her şeyi Olumlu Biçimde İfade Edin: Çocuğunuz verdiğiniz görevi yerine getirmediğinde ona bağırıp kızmak yerine evin kurallarından bahsedin ve yapması gerekeni yapmazsa istediğini yapamayacağını söyleyin.
- Sonuçlarına Katlansın: Çocuğunuzun yaptığı seçimlerin sonucuna katlanmasını sağlayın tabii, sonuçları sert ya da tehlikeli olmadığı sürece. Örneğin ödevini her sabah sırt çantasına koyması gerektiği halde bunu yapmıyorsa ödevini okuluna götürmeyin ya da onun yerine çantasına koymayın. Ev ödevini unuttuğu için pişman olursa ertesi gün mutlaka hatırlayacağından emin olabilirsiniz.
Unutmayın, çocuğunuz sorumluluklarını yerine getirmekte birçok kez başarısız olsa da ona zaman verin ve gösterdiği çabaya odaklanın. Böylece çocuğunuz takdir edildiğini hissettiğinde başarılı olmak için daha fazla çaba gösterecektir.